BİBERİYE-KUŞDİLİ (Rosmarinos officinalis)

KOKULU PÜREN LİSAN-İ ASFURİ

Çok eskilerden beri tanınıp kültüre edilmiş olan rozmarinos’un adını Grekçe’den
(Rhops myrinos: Hoş güzel kokulu bitki) aldığı sanılan biberiye ballıbabagiller familyasından bir
Akdeniz bitkisidir. İtalya, Fransa, İspanya, Tunus, Dalmaçya, Güney Anadolu derken Amerika’ya
sıçramıştır. Çok yıllık, her mevsim yeşil kalabilen çalı şeklinde çok dallı bir bitkidir. Yan dallar etrafa yattıkça yeni çıkan sürgünler yukarı doğru dik uzanırlar. Her sürgünde 10-15 kadar mavimsi, açık mora çalan, hatta kirli beyazımsı çiçekleri vardır.

Genç sürgünler çok ince keçemsi tüylerle kaplı,açık gümüşi renkte ve gevrektir. Yaprakları 2-3 cm. boyunda 2-3 mm. eninde çok kısa saplı olup, üstü parlak, yeşil alt kısmı grimsi tüylerle örtülüdür ve çaprazca karşılıklı bulunurlar. Sürgünler yaşlandıkça renkleri değişerek kahverengi ve odunsu
bir hal alır.
Bu nefis kokulu bitkiye Türkiye’de tabii olarak Mersin, Tarsus (Ashab-ı Kehf civarı) Adana, (Adana Kozan yolu 18.km’de başlar çam ormanları içerisinde öbek öbek) Yumurtalık civarı çam ağaçları aralarında
çok miktarda bulunan bir bitkidir. Bu bitki Yumurtalık ve Kozan civarında “kokulu püren” ismiyle bilinir. Kokusunun güzelliği arıları cezp ettiği gibi ormanda yayılan hayvanları da üzerine çeker. Kuş diliyle beslenen koyunların etleri ve diğer ürünleri bunun için çok lezzetli olur. Bu bitki Şiddetli soğuklardan zarar görür, güney yakaları sever. Avrupa’nın soğuk bölgelerinde saksı nebatı olarak yetiştirilir.

KISA TARİHÇESİ: Rosmarin ilk defa eski Mısır kral mezarlarında bulunmuştur. Belki özel günlerde ve ölü ayinlerinde kullanılmış olabilir. Bu bitkinin eski Yunanlılarda özel yeri vardır. Tanrıları tasvir eden
resimlerde hep rosmarin çelenklerine rastlanır. Bununla birlikte defne-mersin ve rosmarinden yapılmış olan zafer çelenkleri dikkati çeker. Ayrıca ziyafet masaları da yine bu çiçeklerle süslenirdi.
Afroditin de güzellik malzemesi olarak rosmarini kullandığı Söylenir. Bu bitki eskilerde şifalı bitki olarak az kullanılmıştı. Ta ki DİOSKORİDES sarılık hastalığını rosmarin ile tedavi edince bu bitki şifalı
bitkiler safına o zaman geçmiş olabilir.
DİOSKORİDES Kilikyalı Anazarba orduları ile çok yer gezmiş 1.Y.Y. ilk botanikçilerindendir. Sarılık hastalığını rosmarin ile tedavi etmiştir. Rosmarinin bu tarihten beri tedavi edici bitki olarak kullanıldığı
bilinmektedir.
Anazarba, Anavarza kalesinin eski adıdır. Kale Ceyhan-Kozan arasında E5 karayolundan görülebilir. Kuzey batısındaki çamlıklarda da rosmarin’e (biberiye) bol miktarda rastlanır.
Ne yazık ki yabancıların para karşılığı köylülere toplattığı bu güzelim bitki bilinçsizce kökünden söküldüğü için tahrip edilmektedir.

Bu bitkinin Anadolu’ya rahipler veya Romalı askerler tarafından getirildiği sanılmaktadır. O zaman ismine ROSMARİNO deniliyordu.
16.Asırda rosmarinden şifalı süs bitkisi diye bahsedildiği eserlerde kayıtlıdır.
İlk esansı (uçucu yağı) Avrupa’da çıkarılan bir bitki olan rosmarin bugün dahi kıymetinden hiçbir şey kaybetmemiştir. Halen Güney Almanya ve Avusturya’da nikah merasimlerinde, cenaze törenlerinde rosmarin çelengi kullanılmaktadır. Gıda olarak ta domatesli rosmarin çorbası meşhurdur.
Sosların hazırlanmasında çok kullanıldığı gibi etli yemeklerde ve ızgaralarda da kekik yerine kullanılmaktadır.

ŞİFA OLARAK KUŞ DİLİ(BİBERİYE):
(ROSMARİN)
Rozmarinin filiz ve çiçeklerinde % 0.45 ile % 0.9 arasında uçucu
yağ vardır. Özgül ağırlığı 0.915’dir.
Muhteva olarak: Terkibinde
Borneol – Kampfen – sineol - pinen ve reçine gibi şeyler vardır.

DEVA OLARAK KULLANILDIĞI HASTALIKLAR:

DAHİLEN:
- Güçlü bir hafıza güçlendirme ilacıdır.
- Bedeni ve ruhi çöküntüyü giderir, insanın aktivitesini artırır.
- Yarım baş ağrısını dindirir.
- Baş dönmesini giderir, çarpıntıyı keser
- Düşük tansiyon ve beze iltihabı için de kullanılır.
- Migren ağrılarında okaliptüs ile birlikte alınırsa çok faydalı olur.

UNUTKANLIK İÇİN KÜR


6 damla eterik yağı 1 kaşık balda, o da 1 bardak ılık suda
çözülerek günde 2 defa alındığında unutkanlığı yok eder.

HARİCEN (Sürülerek):
- Yağlı saçların yağını alır.
- Mantarlar, sivilce ve pişikler için iyi gelir

NOT:
Biberiye eteriği diğer bazı eterik yağları ile birlikte usulüne uygun
alındığında sarılık ve gizli sarılık hastalıkları için çok yararlı olduğu
görülmüştür.