ADAÇAYI - Salvia

Şifası eski çağlardan beri bilinen ve üzerinde çok araştırma yapılan tipik bir Akdeniz bitkisidir.
İsmini Latince salvera: şifa verici anlamında SALVİA olarak almıştır. Eski Mısır kadınları doğurganlık için bu bitkiyi kullanmışlardır. Bugünkü halk tababetinde aynı maksatla kullanıldığı gibi emzikli kadınların
sütünü kesmek için kullanılır. 12.Asırda ortaçağ Avrupa’sının her derde deva üniversal ilacı olarak kabul edilen rahipler ve papazlar tarafından 19. Asıra kadar değerinden hiçbir şey kaybetmeden kullanıla gelmiştir. Tabii sentetik ilaçların sakıncalı yan etkileri fark edilip ortaya çıkınca batı aleminde ADAÇAYI tekrar sahneye çıkmış ve tekrar popüler olmuştur. Bu nedenle çok aranan ada çayı ihraç malı haline gelmiştir.

Geniş bir aileye sahip olan adaçayının Dünyada 700 kadar çeşidinden bahsedilir. Türkiye’deki araştırmalar Anadolu’da 90 türünün mevcut olduğunu tespit etmiştir. Anadolu adaçayı olarak ta bilinen SALVİA
Batıda Güney Batı Anadolu’nun geniş kesiminde doğada bol miktarda bulunur. Anadolu adaçayı olarak ta bilinen bu şifalı bitkimiz kekikle birlikte en çok ihraç ettiğimiz malımızdır. Hatay’da Musa dağında Amanoslara kadar bir çok türü vardır.

Tıbbi adaçayının (SALVİA-OFFİCİNALİS) ana vatanı Güney Avrupa ve Batı Balkanlardır. Nadiren de olsa Trakya’da bulunabilir. Türkiye’de doğal olarak yetişmez. Ancak (Menemen tarımsal araştırma
istasyonu-Mersin orman Bölge Müdürlüğü gibi) bazı istasyonlarda çoğaltılıp teşvik edilmektedir..
Türleri ve aktif maddeleri bakımından çok farklılıklar gösterir. Yaprak ve çiçekler özel kendine has kokulu ve yakıcı lezzette farklılık (SALVİA-TRİLOBA) arz eder. Batı Anadolu dağlarında bol miktarda yetişmektedir. Yapraklarının rengi yeşile çalışından ve 3’lü oluşundan uçucu yağ miktarı tıbbi ada çayından fazladır. Salvia-officinalis (tıbbi adaçayındaki) thujon %30-50, cineol %15 iken salvia-triloba’da thujon %5 cineol %60 kadardır.

Batı Anadolu’da çay olarak tüketimi oldukça fazladır. Distilasyon yoluyla elde edilen uçucu yağ halk tababetinde çok kullanılır. Aktarlarda elma yağı adı altında kullanılır. 5-6 damla eterik yağı balla karıştırılıp bir bardak ılık suda eritilerek içilir.
-Gaz söktürücü, mideyi rahatlatıcı, idrar arttırıcı, iştah açıcı,
antiseptik, yara pansumanları, astım için, düşük tansiyon hallerinde,
kadınların muayyen günlerinde, doğum öncesi, (doğumu kolaylaştırma) süt
kesimi gibi önemli hallerde dahilen alınır. Bayanlarda rahim iltihabının şifa
kaynağıdır.
-Deri hastalıkları (egzama)
-Saç dökülmesi,
-Havayı dezenfekte etme işlerinde haricen kullanılır.

DEPRESYON,MENOPOZ, KISIRLIK VE CİNSEL SOĞUKLUK İÇİN KÜR
Enfuzyon olarak 20 gram kuru yaprak ve çiçekleri 1 litre kaynamış suda 10 dakika bekletilir. Sonra süzülerek içilir. Depresyona karşı, kadınlarda menopoz, cinsel soğukluk, kısırlık hallerinde sabah ve akşam 2 çay fincanı içilir.

-Şeker hastalarında şekeri düşürmek için, diş etlerinin
iltihaplarında ağzı iyice çalkalayarak ve boğaz için gargara yaparak ağız
bakımında kullanılır.

 ZİNDELİK İÇİN KÜR
Güçsüzlüğü gidermek için 20 gram ada çayı, 20 gram
biberiye ile karıştırılıp bal ile karıştırılarak yemeklerden önce 1 çay fincanı
içilir.