BİTKİSEL SAÇ BOYALARI

BİTKİSEL SAÇ BOYALARI

Saç telinin kütikül kısmına çok az penetre olmaları ve saçtan uzaklaştırılmaları için 6-8 şampuanlamanın yeterli olması nedeniyle bu guruptaki boyalar yarı kalıcı boyalar grubunda değerlendirilmektedir. Yüzyıllardan beri saçların boyanmasında kullanılan bitkisel boyalar bugün hala gündemdedir. Bunlar içinde bugün sadece kına (Henna) olarak bilinen bitkisel boya, turuncu kırmızı kızıl bir renk oluşturarak saçları boyar. Bu renk özellikle koyu renkli saçlara kırmızı parıltı vermesiyle çok hoş bir görüntü yaratmaktadır. Ancak beyaz saçlarda oluşturduğu doğal olmayan renk için aynı durum sözkonusu değildir. Yapılan bir çalışmada saç boyama amacıyla kullanılan kınanın allerjik temas dermatitine neden olmadığı saptanmıştır. Kırıa kullanılarak saçların boyanması işleminde önce bitkinin yapraklan toz haline getirilerek sıcak su ile karıştırılır. Bitkinin su ile teması sonucu boyar madde olan ve asidik özellikteki naphthaquinone oluşur. Daha sonra elde edilen kıvamlı sıcak kütle saçiara uygulanıp 40 ile 60 dakika beklenir. Daha sonra saç yıkanır.

Kına içine metalik saç boyalarının ilave edilmesiyle daha geniş bir renk yelpazesi elde edilmesi mümkün olmaktadır. Bugün sentetik kına türü ürünler ile kumral kahverengiden scrıya kadar değişebilen tonda saç rengi elde edilebilmektedir. Genel olarak kına boyaları olarak adlandıran bu boyalar orijinal saç renginin daha koyu hale getirilmesinde daha başarılı sonuçlar vermektedir. Ayrıca doğal haldeki kınanın üstüste kullanımı :1e saçlarda meydana gelen kuruma ve kırılma gibi olayların bu boyalarla oluşmadığı bildirilmektedir.

Kına içindeki boyayıcı madde Lav/sone (2- hydıoxy-l, 4-naphthaquinone) denen pigmenttir. Bu madde kına tozundan 100-150 kez daha etkilidir. Kına özlü şampuanlar bu maddeyi % 0.5 oranında içerirler.
Diğer bitkisel boyalar saç boyama amacıyla çok az kullanılmaktadır. Bunlar içinde en bilineni, boyayıcı etkisi azulen (apigenin) maddesinden kaynaklanan papatya çiçeğidir.

Papatya, kınada olduğu gibi toz edildikten sonra su ile karıştırılıp bulamaç haline getirildikten sonra veya sulu ekstresi halinde saça uygulanır. Saç rengini açmak amacıyla, 2 kısım papatya çiçeği ve 1-2 kısım kaolinin sıcak su ile hazırlanan karışımı kullanılır. Azulen bugün sentetik olarak üretilmekte ve şampuanlara % 0.01 - 0.025 oranında ilave edilmektedir.

Bunların dışında, özellikle asya ülkelerinde saçların rengini koyulaştırmak amacıyla boyayıcı maddesi gallik asit, brazilin veya hematoxylin olan bazı bitki eksi releri de kullanılmaktadır. Bunların hepsinin oluşturduğu renk çeşitliliği çok az, buna karşılık renk şiddeti çok fazladır.