DEFNE (Laurus nobilis L.)

Defnegillerdendir. Yaprakları yaz ve kış yeşil olan bir bitkidir. Anavatanı Küçük Asya’dır. Ülkemiz
ormanları içinde Hatay bölgesinden başlayarak Toros dağlarının
eteklerinden Antalya, Muğla sahillerinden Marmaris’te Sinop ve Doğu Karadeniz kıyı şeridinde 200 metreye kadar olan, denize bakan kayalık yerlerde az nemli sığ topraklarda bulunur. Akdeniz sahillerinde 600 - 800 metre yüksekliğe kadar 10 - 15 cm. çap ve 10 metreye kadar yükselir. Bütün Akdeniz ikliminin hükümran olduğu yerlerde yetişir. Laurus nobilis Doğu Akdeniz makisinin karakteristik bir bitkisi olmakla birlikte, Suriye, Güney Trakya, Makedonya ve Yunanistan’ın bütün sıcak bölgelerine yayılmış, her dem yeşil olan bir ağaçtır. Halihazırda 40 cins ve 1000 kadar türü bilinir. Türün en önemlileri Laurus nobilis – Laurus maderinensis - Laurus canariensis’tir. Bu üç türün içerisinde ekonomik ve tıbbi değeri olan yalnız Laurus nobilis L.’dir.
Laurus nobilis’in önemli varyeteleri:
Laurus nobilis L. F. Lotıgolıs
Laurus nobilis L. F. Anagostitelsa
Laurus nobilis L. F. Crispa
Laurus nobilis L. F. Pollidapriza
Laurus nobilis L. F. Sphaerocorpa
Laurus nobilis L. F. Bonziane
Laurus nobilis L. F. Mercoclade
Laurus nobilis L. F. Cylindrocurpa
Bu varyetelerin hemen hepsi memleketimizde yetişmektedir. Defne birçok yerlerde maki tipinde çalılıklar, bazı yerlerde 5-10 metrelik ağaçlar halinde görülür. Aşırı dallı piramit şeklinde görülen düz, yuvarlak gövdeli, yeşilimtırak bazen esmer ve siyahımsı görünüşlüdür. Yapraklar taze iken
yeşil sonradan kırmızımsı siyah görünüşlü dar elips şeklinde, uçları sivri ,kenarları hafif dalgalı üst tarafı parlak, yeşil,deri gibi sertçe, alt tarafı mat ve koyu yeşil, damarlar yaprağın iki tarafından görülür. Boyları 5-10 cm., enleri 2-3 cm. kadar olup kısa ve kalın sapları vardır. Bol meyveli olan defnenin çiçekleri aynı bitki üzerinde, fakat erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrı (tek evcikli) yerlerdedir. Erkek çiçekler 2’şer
veya 4’er olarak yukarı doğru halkalar şeklinde bulunmaktadır. Dişi çiçekler ise erkek çiçeklerin bulunduğu dalların üst kısmındadır. Çiçekler kısa sapçıklı demet veya salkım şeklindedir. Nisan başında açar. Yeşilimsi, sarı, beyazımsı renklidirler. Meyveleri yetiştiği yerlere ve mıntıkalara göre tesbih
büyüklüğünde koyu, mavi ve parlak siyahımsı renktedir. Eylül ve ekim aylarında gelişmeleri bittikten sonra kendi kendine yere dökülürler.

HATAY İLİNDE DEFNE:
Sahilden başlayarak Amanos dağlarının 1000 metre yüksekliğine kadar dağınık ve topluluklar halinde görüldüğü gibi Antakya ve Civarında aynı şekildedir. Harbiye; Dursunlu, Doğer, Samandağı, Karaçay, Kapısuyu bölgelerinde, Batıyaz, Erildikuyu, Musa Dağının Domuz Burnu tarafı Yayla Dağı, Bezge (İki koku olarak en kaliteli defneliklerdir ve kültüre alınmıştır.) Arsuz defnelik sahası içine girer. İskenderun’da ve civarında yabani olarak Flora da görülür. Dörtyol ilçesinin dere ve çay yataklarında bol miktarda rastlanırsa da sırtını yasladığı dağın vadileri defneliklerdir. Hatay’da toplam defnelik sahası 1977 verilerine göre 13.144 hektardır. Antakya’nın en meşhur sayfiye yerlerinden biri olan Harbiye, defne ağaçlarının tüm güzelliklerini sergilediği bir yerdir. Buradaki halkın inanışına göre “Defne veya Tefne
güzellik simgesidir. Mitolojiye göre eski Yunan güzellik, şifa ve güneş Tanrısı olan Apollo’nun aşık olduğu, çok sevdiği fakat elde edemediği DAPHNE’nin bu Harbiye defneliğinde defne ağacına dönüştüğüne inanılır. Ticari ve tıbbi değeri olan bir ağaçtır.

KULLANILDIĞI YERLER:
DAHİLEN HARİCEN
-Mikrop öldürücü -Romatizma için Masaj şeklinde sürülür
-Ağrı kesici -Saç dökülmesi ve kepeklenmeyi önler
-Halsizliği giderici -Friksiyon şeklinde elle saç diplerine ulaştırılır
-Terletici -Eterik yağı bazı eterik yağlarıyla birleştirilir
-Aybaşı düzensizlikleri -Ayrıca baharat olarak kullanılır
-Romatizmal ağrılarda
-Uykusuzluğu gidermede

NOT: Hamileler kullanmamalıdır.

Yapraklarından elde edilen eterik yağı hastanelerde mikrop öldürücü olarak kullanılmıştır. Kaynamış bir kap içindeki suya, 5-10 damla defne eteriği atıldığında buharlaşan uçucu yağı çok nefis bir koku neşrederek ağız ve burun yoluyla alınan mikropları öldürür. Araçlarda ve odalarda bir parça pamuk üzerine birkaç damla döküldüğünde aynı güzel kokuyu yayar ve aynı fayda sağlanır.
Defnenin tohumlarından elde edilen defne yağına HAR YAĞI denir. Har yağı ile yapılan sabun kepekli saçlara, sivilceli yüzlere, saç bakımına önem verenlere, egzamalı ve deterjanlara karşı alerjisi olanlar
tarafından ısrarla aranan bir sabundur. Har yağı ve zeytin posasından elde edilen pirina yağı ile yapılan sabun, dünyanın kabul ettiği en sağlıklı ve birinci sınıf bir sabundur.