OĞULOTU-MELİSA (Melisa officinalis)

Oğulotunun vatanı Doğu Akdenizdir. Hatay’da Amanosların orman ıslah sahalarında bol miktarda
bulunur. Kümeler halinde birbirine girmiş vaziyette hendek kenarlarında
sıkça tesadüf edilir. Vatanı burası olduğuna göre yurdumuzun çoğu bölgesinde yetişir. Boyu 20-80 cm. arasındadır. Tıbbi değeri yüksek olan bir bitkidir. Gövde ve dalların kesiti kare biçiminde dört köşe, üzeri
seyrek ince diken veya sert tüylerle kaplıdır. Yapraklar yumurta formunda kenarları dişli, damarları
yaprakların altından ve üstünden görülecek şekilde seyrek tüylü, 3-4 cm. boyunda 2-3 cm. eninde 1-1.5
cm.’lik saplarla dal ve gövdenin dış kenarlarının karşılıklı her 3-4 cm. de bir diğer yapraklara çapraz olarak
yukarı doğru muntazam şekilde yükselir.
Çiçekler beyaz sarımsı renkte yaprak saplarının dala birleştiği yerde sıra halinde 5-12 kadar çiçek halka teşkil edermiş gibi yaprakların dibinde sıralanır. Çiçeklerin taç yaprakları döküldüğü zaman yerleri sıra
halinde yeşil çukurcuklar oluşturur. Kokusu limon kokusunu andırır. Tıbbi değeri olanı şifalı olan melisa kokulu olanıdır. Diğer 2 alt türü kötü kokulu veya kokusuzdur. İşe yaramazlar.
Tıbbi değeri yüksek olan melisa (Grekçe’de “ARI” anlamına) Avrupa’nın birçok yerlerinde plantasyonu yapılan muteber bir bitkidir. Arılar tarafından çok sevilir. Amanoslardaki yüksek vadilerin melisaları arıların ziyaretgahıdır. Dallar kopartılırken arılara dikkat etmek gerekir. Arıların oğul
verme zamanı melisanın kokusu kraliçe arıyı cezp ettiği için kraliçe arı melisanı bir dalına konar. Bu itibarla bütün arılar onun etrafında toplanır. Melisaya oğul otu, arının sevdiği ot denilmesi de bundan olsa gerek.
BİLEŞİMİ: Melisanın bileşiminde uçucu yağ ve tanen vardır.
Uçucu yağı çok kıymetlidir. Yüzey itibarıyla en az eterik yağı alınabilen bir
bitkidir. Limonumsu olan hoş kokusu ve sitronella gibi aktif maddeler bir çok
hastalığa iyi gelmektedir. Uykusuzluk,beyin yorgunluğu, stres ve sinir
bozukluğu için mükemmel bir şifa bitkisidir. Sinirsel baş ağrıları ve migren
için iyi gelir. Kalp, şeker, tansiyon vs. gibi ciddi hastalıkların temelinde stres
ve sinir bozukluğu yatmaktadır. Bu bitkinin eterik yağında özünde de onun
önlemi vardır.
Doğada yetişen oğul otları bütün şifalı bitkilerin toplanmasında
olduğu gibi yağmurlu ve çiğli zamanda toplanmamalıdır. Özellikle OĞUL
otu çiğde toplanırsa kötü kokar. Bunun için kuru zamanda toplanmalıdır.
Bahçesinde yetiştirmek isteyenler olursa bu çiçek diğer çiçeklerden farksız
hatta çok mütevazıdır. Toprakta fazla özellik aramaz. Şaşırtma usulü veya
tohumdan rahatlıkla yetiştirilebilir. Deniz toprağı tercih eder. Haziranda
toplanır.

STRES'İN İLACI MELİSA ÇAYI  HAZIRLANIŞI
Bir avuç kadar gölgede kurutulmuş bitkiye bir litre kaynamış su dökülerek bir kaşıkla karıştırılır ve dinlenmeye bırakılır. Soğuduktan sonra ince tülbentten süzülür. Günde 2 çay bardağı içilirse, sinir
sistemini yatıştırır. Stresi engeller, kalbin bir numaralı dostudur. Biraz yüksek
dozajı, hanımların sancılı muayyen günleri için çok yararlıdır. Taze
yapraklarından yapılan lapa, yara, bere, ezik, arı ve böcek sokmalarında
faydalıdır. Kısaca oğulotu kalp çarpıntısı ve kalp sıkışmasına iyi gelir,
melankoliklere canlılık verir. Kasılmaları giderir.
Sihirli bir bitki olan bu melisayı ilk kullananlar Araplar olmuştur.
Plantasyonu yapılmış, papazlar rahiplerden öğrenip uzmanlaşmışlar ve bütün
dünyaya melisa suyunu tanıtıp, meşhur etmişlerdir. Halen de değerinden
hiçbir şey kaybetmemiştir. Almanlar her gün 2 bardak melisa çayı içen veya
eterik yağını alan bir adamın 120 sene yaşadığını söylerler. Günde 3
bardaktan fazla içilmemelidir. Uzun yolculuğa çıkacakların, uyku yapacağı
için direksiyona geçmemeleri tavsiye olunur. Rahmetli hocam kalp, şeker,
tansiyon ve depresyon gibi ciddi hastalıkların temel sebebi strestir. Onun ilacı
da melisa derdi. Stresli yaşamak zorunda kalanların vazgeçemeyeceği çok
ciddi ve şifalı bir bitkidir.

NOT: Ege bölgesinde, bahçelerde yetiştirilen limon çiçeğine,
kolonya çiçeğine veya bahar sefasına melisa denilmektedir. Bu bitkinin bizim
anlattığımız tıbbi değeri olan oğulotu - melisa ile bir ilgisi yoktur.