YÜKSEK TANSİYONU MUTLAKA TEDAVİ ETTİRİN

Birçok kişi yüksek tansiyonu olduğunu bilmiyor. Yüksek tansiyon uzun süre fark edilmiyor, çünkü
ilk başta hiçbir şikayete neden olmuyor. Ancak, tedavi edilmezse kan damarlarına zarar veriyor
ve başka hastalıklara neden olabiliyor. Münster Üniversitesi damar sertliği enstitüsünde, damar
uzmanı doktor Horst Robenek, okuyucuların en önemli sorularını cevaplandırıyor.

Doktor bugün tansiyonum u 123/82 mmHg olarak ölçtü. Bu iki değer ne anlama gelmektedir?
İlk değer sistolik yani büyük tansiyon değeridir. Kalp henüz
pompalama yaptığında damarlarda ortaya çıkar. İkinci değer
ise, diyastolik yani küçük tansiyon değeridir. Küçük tansiyon,
iki kalp atışı arasında yani kalp karıncığının gevşediği sırada
ölçülür. Ayrıca sizin değerleriniz normaldir, çünkü ideal tansiyon
ölçüsü 120/80 mmHg’dir. Eğer ölçü 140/90 mmHg civarında
ise rahatlıkla yüksek tansiyonunuz vardır denilebilir. Ama
130-139 ‘dan 85-89 mmHg ‘ye kadar olan değerler damarlarınıza
zarar verebilir, öyle ki doktorunuzla sonraki işlemler hakkında
konuşmak zorunda kalırsınız.

Tansiyonum çok yüksek fakat buna rağmen ben sık sık kahve içiyorum. Bu bana zarar verebilir mi?
Sabahları ve öğleden sonraları bir bardak kahveye karşı çıkılamaz.
Sadece kahveyi büyük ölçülerde içmemelisiniz.

Yüksek tansiyon terapimi kendim desteklemek istiyorum. Bunu nasılgerçekleştirebilirim?
Çok önemli: Hareket edin. En güzeli düzenli olarak yürüyüş, bisiklete
binme yada yüzme gibi sporları yapmanızdır. Fakat emin
olmak için öncesinde doktorunuzla konuşunuz. Ayrıca düzenli
ve dengeli beslenmeye dikkat etmelisiniz: Bol bol sebze, meyve
ve salata yiyin. Fasulye, çavdar ekmeği, makarna, süt ürünleri ve
yaklaşık haftada iki kez balık tüketin. Yağlı ve tuzlu yiyecekleri
azaltın. Tereyağı ve domuz yağı gibi hayvansal yağlar yerine
bitkisel yağlar ve margarinler kullanın. Buna ek olarak günde
en az bir buçuk litre su ama en çok bir bardak şarap yada bira
içmelisiniz. Ve sigara kullanıyorsanız, sigarayı mutlaka bırakın.

Yüksek tansiyonun böbreklere zarar verdiği doğru mu?
Evet, çünkü yüksek tansiyon, sadece kalp krizi ve felç gibi bir
dizi hastalığa değil, aynı zamanda böbreklerin işlevini kaybetmesine
de neden oluyor. Bunun anlamı, böbreklerin süzme
sistemleri zarar görüyorlar ve artık düzgün çalışamaz hale
geliyorlar ve arıtma işlevleri de aynı şekilde. En kötüsü de en
sonunda tamamen iflas ediyorlar. Eğer yüksek tansiyonlarını
zamanında teşhis edip tedavi edebilselerdi,birçok diyaliz hastası
bu kötü kaderden kurtulabilirdi.

Kendi tansiyonumu kendim ölçmek istiyorum. Bunu en iyinasıl yapabilirim?
Önemli olan şey, değerlerinizi birbirleriyle karşılaştırabilesiniz
diye, tansiyonunuzu belli saatlerde ölçmenizdir. Tansiyonunuzu
her gün, sabah bir kez ve akşam bir kez ölçünüz. Kendinizi beş
dakika önceden dinlendirin. Değerlerinizi her zaman aynı koldan
ölçün ve ölçüm esnasında mümkün olduğunca az hareket edin.
Ölçüm aleti ölçüm sırasında kalp hizasında olmalıdır. Püf noktası:
Değerlerinizi kayda geçirin ve doktora gittiğinizde bunu da yanınızda
götürün. Tedaviniz için çok önemli ip uçları verebilirsiniz.

Eşim tansiyon düşürücü ilaç kullanıyor, fakat o günden beri kendini çok güçsüz hissediyor ve o ilaçları bırakmak istiyor. Ne önerirsiniz?
Hiçbir durumda o ilaçları bırakmasın, çünkü tansiyonu tekrar
artabilir ve kalp krizi yada felç riski söz konusu olabilir. Bunun
yerine, doktoruyla bu ilacın yan etkileri hakkında konuşabilir.
Belki doktor, eşinizi daha az etkileyen başka bir ilaç yazabilir.

Tansiyonumu belirlemek istiyorum. Fakat oğlum bir kerelik ölçmenin işe yaramayacağını söylüyor. Haklı mı?
Evet, örneğin bazı hastalar, ilk ölçmede yüksek değerler elde
ederler, çünkü doktorun yanında heyecanlanırlar. Değerleri
normaldir aslında. Mesleki dilde buna “beyaz önlük tansiyonu”
denir. Bu gibi durumlarda doktor yaklaşık 15 dakika sonra ikinci
bir ölçüm yapmalıdır. Eğer yüksek tansiyon ölçümünde şüpheler
oluşursa, hasta uzun süreli ölçüm aleti alır ve 24 saat boyunca
her 15 dakikada bir tansiyonunu ölçer. Böylelikle doktor
güvenilir bir sonuca ulaşır ve eğer gerekliyse bir terapi başlatır.

Benim tansiyonum aslında normal. Fakat stres yaptığım zamanlarda hemen yükseliyor. Buna ilişkin bir şey yapabilir miyim?
İlk olarak stresin önüne geçmelisiniz, örneğin bir kerede çok
fazla başarmanız gereken işlerden uzak durun. Ayrıca, kendinize
daha sık sakinlik yaratın, akşamları temiz havada yürüyüşe
çıkmak, güzel bir kitap okumak yada hafif müzik dinlemek
gibi. Yoga ve antrenman gibi rahatlama tekniklerini düzenli
olarak yapmanız daha da etkili olacaktır. Ve doktorunuzla konuşup,
yüksek tansiyona meyilli olup olmadığınız konusunu
açıklığa kavuşturun.

Sınıf sistolik diyastolik

En uygun  < 120 < 80
Normal <130 <85
Yüksek-normal  130 – 139   85 – 89
Hafif tansiyon yüksekligi 140 – 159   90 – 99
Orta yüksek  160 – 179   100 – 109
Yüksek tansiyon  > 180    > 110