VALERİYAN (Kediotu) Bitkisi
Bitki 50-100 cm yüksekliğinde, dallanmamış gövdeli, pembe-beyaz çiçekli, 2-3 cm çapında kısa silindirik ve parmak uzunluğunda rizomlara sahiptir. Rizomların etrafında 2-3 mm kalınlığında ve 10 cm'ye kadar uzayabilen kökler bulunur. Kokusundan dolayı bitkinin köklerini çevredeki kedilerin kazıyıp açığa çıkarmaları nedeniyle bitkiye "kediotu" dendiği bazı kaynaklarda belirtilmektedir Bazı yabancı kaynaklarda (Fransızca : Herbe aux chats) kediotu olarak geçmesi nedeniyle dilimize de bu şekilde çevrilmiştir. Anadolu'da bulunan V. officinalis'e halk tarafından herhangi bir isim verilmemektedir.
Doğal olarak Avrupa ve Asya'da yetişmekle beraber İngiltere, Fransa, ABD, laponya, orta ve batı Avrupa'da kültürü yapılmaktadır.
Üretimi
Valeriana officinalis'in toprakaltı kısımları Eylül ayında toplanır, yıkanır, parçalanır ve 40 °oC'yi aşmayan sıcaklıkta hava akımı oian yerlerde kurutulur.
Kimyasal Yapısı
İridoitler:
Valepotriatlar (valerianaepoksi- triasilatlar, iridoit monoterpenler), izovaltrat, izovaleroksihidroksi didrovaltrat (IVDH-valtrat), didrovaltrat, asevaltrat.
Uçucu Yağ:
(%0.0-1.0): Başlıca (-)- bornil izovaltrenat ve izovalerik asitten ibarettir. Ayrıca (-)-bornil asetat, izoöjenil valeranat, izoöjenil izovaleranat, valerenal, valeranon, kriptofaurinol yapılarını da içermektedir.
Kökler kurutulduğunda hidroliz sonucu ortaya çıkan izovaleriyanik asit nedeniyle kuvvetli ve keskin bir koku yayar. Taze bitkide ise bu koku yoktur.
Seskiterpenler
Valerenik asit, 2- hidroksivalerenik asit, 2- asetoksivalerenik asit.
Piridin türevi alkaloitler
Aktinidin, valerianin, alfa-metilpirilketon.
Kafeik asit türevleri:
Klorojenik asit.
Hayvan Deneyleri
Hayvan deneylerinde santral sinir sistemi depresanı, sedatif, anksiyolitik, spazmolitik, kas gevşetici ve antiülserojenik etkilerinin bulunduğu, ancak biyolojik etkinliğinin kullanılan ekstrenin kalitesine son derece bağlı olduğu bildirilmiştir. Başlıca etkisi uykuya geçiş zamanını azaltmaktır. İn vitro çalışmalarda valerenik asit türevlerinin nörotransmitterlerin sekresyonunu artırarak ve sinaptik uçlarda geri alımını azaltarak gama amino bütirik asit (GABA) miktarını artırdığı gösterilmiştir. GABA seviyesindeki artışın droğun sedatif etkisinden sorumlu bir faktör olabileceği belirtilmiştir. Ayrıca sinir uçlarından alınıp GABA'ya dönüşebildiği ve kan-beyin bariyerini kolaylıkla geçebildiği belirtilen glutaminin ekstrede yüksek miktarda bulunmasının da diğer bir mekanizma olabileceği belirtilmektedir.
Klinik Çalışmalar
121 hasta ile uyku kalitesi üzerinde yapılan bir klinik çalışmada, gelişigüzel olarak iki gruba ayrılan deneklerden ilk gruptaki altmışbirine 28 gün boyunca 600 mg valeriyan köklerinin %70'lik etanollü ekstresi (%0.4-0.6 oranında valerenik asit içeren standart ekstre), diğer gruptaki altmışına ise plasebo yatmadan I saat önce verilmiştir. Yapılan değerlendirmede, 28 günlük deney sonucunda valeriyan kökü ekstresi verilen grupta oldukça iyi bir etki olduğu tespit edilmiştir. Etkinin önceleri uçucu yağda bulunan valerik asit türevlerinden, daha sonra ise valepotriyatlardan kaynaklandığı ileri sürülmüştür. Uzun yıllar valepotriyatlar droğun etkili maddeleri olarak kabul edilmiştir. Valepotriyatların mideasitinde parçalandığı anlaşıldıktan sonra bu etkinin valepotriyatlara bağlı olamayacağına karar verilmiştir. Halen valerenik asit ve türevlerinin bu etkiyi sağladığı düşünülmektedir. Etkili maddesi henüz kesin olarak belli olmasa bile valeriyan ekstrelerinin etkisi üzerinde herhangi bir şüphe yoktur. Mevcut ilâçlarda da bu ekstreler kullanılmaktadır.
Kullanımı
Sinirlilik, uykusuzluk hallerinde kullanılabilir.
Henüz kesin olarak kanıtlanmamış kullanımları:
anksiyete, aşırı hareketlilik durumu, sinirsel uyku bozuklukları, gerginlik, konsantrasyon bozukluğu, aşırı heyecan, stres, , sara, histeri, sinirsel kalp rahatsızlıklarında, mensturasyon esnasındaki huzursuzluklar, menopoz, nevralji , uterus spazmlarına karşı kullanıldığı belirtilmektedir.
Yan Etkileri
• Önerilen terapötik dozlarda kullanıldığında herhangi bir ciddi yan etki bilinmemekle beraber seyrek olarak gastrointestinal şikâyetlerin görüldüğü vakalar mevcuttur.
• Alerjik reaksiyonlar çok nadirdir.
• Uzun süreli kullanılması nadiren baş ağrısı, uykusuzluk, midriyazis ve kardiyak bozukluklara sebep olabilmektedir.
• Geniş deri yaralanmaları, akut deri hastalıkları, ciddi ateşli veya enfeksiyöz hastalıklarda, kalp yetmezliği, hipertoni durumlarında kullanmaktan kaçınmak gereklidir.
İlaç Etkileşmeleri
• Valeriyan diğer merkezi sinir sistemi depresanlarının etkilerini artırabilir.
• Hayvan deneylerinde barbütüratlar ve benzadiazepinlerle beraber kullanıldığında aditif etki gösterdiği belirtilmektedir.
• İçki ile beraber kullanılması tavsiye edilmemektedir
Hamilelikte Kullanılışı
Hamilelik dönemi boyunca kullanılması tavsiye edilmemektedir.
Kullanım
Dahilen tentürleri, ekstreleri ve diğer galenik preparatları kullanılır.
• Kapsül: 100-550 mg arasındaki
dozlarda
• Tablet: 160-550 mg
• Daldırma Çay: 1 çay kaşığı (3-5 g) drog üzerine 150 ml sıcak su konulur ve 10-15 dakika
bekletildikten sonra süzülür. • Ekstre: Piyasada değişik ekstreleri bulunmaktadır.
Günlük Dozu
• Ekstre: Günlük ekstre dozu 100- 1800 mg arasındadır. Dahilen günlük doz en çok 15 g kökten elde edilen ekstre miktarıdır. Ortalama olarak günde bir veya birkaç kez 2-3 g drogdan elde edilen ekstre kullanılabilir.
• Çay olarak yukarıda anlatıldığı gibi hazırlandığında ise günde en fazla 3 kez I fincan içilebilir. Gece yatmadan önce içilmesi tercih edilmelidir.
• Tentür (1:5): Günde birkaç kez 15- 20 damla bir miktar suyla alınabilir.
• Uykuya dalma güçlüğünde : Yatmadan 30 dakika önce 400- 900 mg ekstre. • Aşırı hareketlilikte: Günde 3 kez 220 mg ekstre.
Dr.Ecz. İlhan GÜRBÜZ
Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
VALERİYAN (Kediotu) Bitkisi ile ilgili diğer yazılar için linkler:
Stres ve gerginlikten kaynaklanan cinsel problemlere karşı yeşil yulaf, kediotu kökü veya ıhlamur yardımcı olabilir. Genel sağlık durumu açısından sorunlar varsa eğir kökü, centiyane, pelinotu gibi acı madde droglannın...
yatıştırılması için uygulanabilecek etkili bir tedavide, acı ilaçların yanı sıra, kediotu kökü, yulaf, arslankuyruğu ve... kullanılabilir: Arslankuyruğu 2 ölçü, kediotu kökü 1 ölçü, civanperçemi 1 ölçü, ısır-ganotu 1 ölçü, yapışkanotu...
İçine karanfil atın. Bakın ne kadar rahatlayacaksınız. Olmadı bunu içemiyorsunuz. Evde kedisi olanlar bilir. Kediyi çağırdığınızda kızgındır, "miyav" der… Çıkarırsınız onu dışarı, gider ot yer, rahatlamıştır. Ona biz "kedi otu" deriz.
Uykusuz kişiler, yatmadan yarım saat önce, örneğin mayıs papatyası veya kediotu kökü çayına 1 tatlı kaşığı ekleyerek almalıdırlar. Sinirsel kökenli uykusuzluklarda kalp bölgesine friksiyonlar yapılabilir. Posted 17th August ...
Etiketler: Psikiyatrik(Ruhsal) Hastalıklar., Şifalı Bitkiler, Uyku Bozuklukları
0 Yorum:
Yorum Gönder
Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]
<< Ana Sayfa