Saç bakımı ve temizliği için kullanılanıla ürünler
Saç temizliği için toplumun her kesiminde yaygın olarak kullanılan ürünler şampuanlardır.
Şampuanların amacı saçlı deride biriken sebum (yağ), terle atılan maddeler, tozlar ve
kozmetik kalıntılardan oluşan kiri saçlardan uzaklaştırmaktır. İyi bir şampuan iyi bir temizlemenin
yanısıra, saça iyi yayılma, kolay durulama, kolay taranma ve kolay şekil verilmesi gibi özellikleri
taşırken aynı zamanda saça ve saçlı deriye zarar vermemeli ve parlak ve güzel bir görünüm
verecek özelliklere sahip olmalıdır. Şampuanların ana maddesi olan deterjanlar yüzey aktif
maddelerdir. Modern şampuanlarda en çok kullanılan anyonik yapılı yüzey aktif maddeler;
sodyum lauril sülfat, sodyum lauril eter sülfat, trietanolamin lauril sülfattır. Şampuanlarda
temizleyici ve köpük yapıcı maddeler dışında farklı amaçlarla katkımaddeleri eklenir. Bunlar;
PH ve vizkozite ayarlayıcılar (doğal ve sentetik zamklar), ultraviyole filtre ediciler, saça kolay
şekillendiren (lanolin ve türevleri) ve parlaklık veren maddeler, koruyucular (bakteri üremesini
önleyen), şampuanın saçta birikmesini önleyen (uzaklaştırıcı ) maddelerdir .
Şampuan seçilirken saçın tipine uygun olmasına dikkat edilmeli aksi halde saçların
hasarlanması ve sağlıksız görünümünün yanısıra içerdikleri koku vericiler yada prezervatif
maddeler nedeniyle irritan yada allerjik kontakt dermatite yol açabilirler. Kozmesötiklerin
şampuan formülasyonlarınada girmeleri daha yüksek performanslı ürünlerin elde edilmesine
olanak sağlamıştır. Pantenol (Provitamin B5) eklenmesi ile saçlara hacim kazandırılması
sağlanırken , kolay taranan ve şekil verilen yumuşak saçlar elde edilir. Ayrıca son yıllarda
kollajen, soya ve buğday proteini gibi bitkisel ürünler eklenerek benzer yararlı etkiler
sağlanmaktadır.
Kullanım amacına göre şampuanlar Temel temizleyici, tıbbi, bebek, profesyonel, düzenleyici
olmak üzere gruplandırılabilirler.
Temel temizleyici şampuanlar: Normal, yağlı, kuru, hasarlanmış ve boyalı saçlara olmak üzere
farklı formülasyonlarda bulunurlar. Normal-saç şampuanlarında lauril sülfat kullanılır. Temiz -
leyici özellikleri fazladır ve orta yağlı kalın telli saçlarda kullanılır. Yağlı-saç şampuanlarında
lauril sülfat veya sülfosüksinat içeririler ve temizleyici özellikleri çok iyidir, yenileyici özellikleri
azdır. Her gün kullanıldığında saçları kurutabilir ve yıpratır. Kuru- saç şampuanları daha az
deterjan içerirler ve temizleme özellikleri az, saçlara daha fazla yapıkazandırma özelliğine
sahiptirler. Saçlarını hergün yıkayanlara ve kuru yada hasarlanmış saçlara önerilebilirler.
Bebek şampuanları: Amfoterik deterjan içerirler. Bebeklerin saçlarında yağlanma az
olduğundan deterjan miktarı ve temizleyici özellikleri azdır. Bu tip şampuanlar saçlarını her gün
yıkayanlar için de uygundur. Ayrıca polisorbat 20 gibi nonanyonik maddelerle kombine
edilmesi ile irritasyon özelliği daha da azaltılabilir.
Tıbbi şampuanlar: Kepek önleyici olarak kullanılırlar. Bu amaçla içeriklerinde; katran türevleri,
selenium disülfid, salisilik asit, zink pirition, kükürt bileşikleri, sodyum pirition bulunur. Bu tip
şampuanların seboreyi (yağlanma) azaltma, saçlı deriden kepeğin temizleme ve kepek
oluşumunu azaltma gibi fonksiyonları vardır. Katranlı şampuanlar antiinflamatuvar, kükürt ve
zink piritionlu şampuanlar antibakteriyel/antifungal etkiye sahiptirler.
Profesyonel şampuanlar: Kuaförlerin saç boyama veya perma gibi kimyasal işlemlerin öncesi
ve sonrasında kullandıkları anyonik ve katyonik yüzey aktif madde içeren şampuanlardır.
Şampuanlar, içerdikleri değişik maddeler nedeniyle irritan ve allerjik kontakt dermatite yol
açabilirler. Skalpte kaşıntı ve yanma hissi oluşturabilirler. Gözlerde yanma, kaşıntı ve tahrişe,
saçlarda ise matlık, kırılma, sertlik ve dökülmeye neden olabilirler.
İyileştirici Saç Bakım Ürünleri
Saç ve saçlı deriye etkileyerek saçı besleyen, dökülmesini
önleyen ve saçların sağlıklı büyümesini sağlayan ürünlerdir. Günümüzde en çok kullanılan bu
tür maddeler kuaterner amonyum bieşikleri, dimetikonlar, protein türevleri, amin oksitler ve
amfoterik sürfaktanlardır.Son yıllarda daha yoğun bakım maddelerinin eklenmesi ile yüksek
performanslı bakımürünleri geliştirilmektedir. Saçın daha kolay taranmasını sağlayan yağ
asitleri ve nemin tutulmasını sağlayan yağ alkolleri, nemlendiriciler, kırılmış uçların düzelmesini
sağlayan ve saça parlaklık kazandıran proteinler (kollajen, keratin), saçı güçlendiren
vitaminler (Vit A, B, E), çekicilik kazandıran renklendiriciler, parfüm, koruyuculardır.
Saçları uzun süre fırçalamak ve taramak, fön makinesiyle uzun süre kurutmak, perma ve boya
gibi kozmetik işlemler ve özellikle güneş ışınları gibi çevresel etmenler saç kütikülünü
hasarlandırarak saçların zor taranır ve kolay kırılır hale gelmesine yol açarlar. Bu ürünlerin
amacı saçtaki tahribatın giderilmesi, kepek ve seborenin kontrol altına alınması, saç
büyümesinin hızlandırılması, saç dökülmesinin azaltılmasıdır. Derideki mikrodolaşımı artırarak
etki gösteren alfa-tokoferol nikotinat ve metil nikotinat, keratin biosentezi için gerekli kükürtlü
bir amino asit olan sistein, UV ışınlarına karşı koruyucu ve antioksidan etkili , aynı zamanda
dolaşımı hızlandırıcı etkileri olan Vit E, saçta tahribatı onarıcı etkileri olan pantenol (provitamin
B5), hayvan dokularından ekstrakte edilen biopolimerler, bitkilerden elde edilen yada bitkisel
kaynaklı (kına, aloe vera) maddeler saçta iyileştirici etki amacıyla kullanılırlar.
Saç kremleri saçın parlaklığını ve göz alıcılığını arttırmak, saçtaki statik yükü azaltarak
‘uçuşmasını’ en aza indirgemek, saç telinin yumuşamasını böylece saçın hem ıslakken ve
hemde kuruyken taranmasını kolaylaştırmak ve böylece kırık oluşumunu önlemek, saça hacim
kazandırmak ve yumuşak ve hoş bir his vermesini sağlamak üzere formüle edilmektedirler. Bu
formülasyonlarda keratin biosentezi için gerekli olan maddeler, yağ salgısını kontrol eden
maddeler, saç büyüme hızını arttıran ve saçı besleyen meddeler bulunur.
Prof. Dr. Ayşen Karaduman(Anabilim Dalı Başkanı)
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DERMATOLOJİ ANABİLİM DALI
Yazı alıntıdır.
Etiketler: Güzellik, Prof. Dr. Ayşen Karaduman, Saç Bakımı, Saç Dökülmesi
0 Yorum:
Yorum Gönder
Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]
<< Ana Sayfa