ÖZGÜR BİR HAYAT İÇİN ŞEKER HASTALIĞINI DAHA İYİ TANIYIN

Şekeriniz var! Bir anda insan kendini bilinmeyen bir dünyaya gönderilmiş
birisi gibi hisseder: Kan şekerini ölçmek için aletler, haplar, İnsülin kalemleri
ve iğneleri, belgeler, perhizler ve ekmek dilimlerini saymak. Bunun
yanı sıra diyabet yönetimi artık hiçte zor değil. Diyabetin teşhisinde en
önemli şey iyi bir talimdir, yani hem doktorunuzun desteği hem de iyi bir
özgür idaredir. Hamburg Wansbek’te diyabet merkezinde diyabetolog ve
genel tıp uzmanı olan Dr. Jörg von Hübbenet diyagnoz diyabetin neye
bağlı olduğunu anlatıyor.

Şimdi benim hayatımı hastalığımmı yönetecek?
Hastalığın hayatı ne kadar çok etkileyeceği, hastanın ve doktorun
birlikte hareket etmelerine bağlıdır. Kan şekeri özümlemesi
ne kadar iyi yapılırsa, geç beliren hasarların yada komplikasyonların
ortaya çıkma şansı da o kadar düşüktür.


Kan şekerini düzenli olarak ölçtürmekne kadar önemlidir?
Kan şekeri yüksekliği fark edilemez. Bu yüzden kan şekerini
ölçtürmek önemlidir. Tip 2 diyabetlerde ölçmek, tepki kontrolü
olarak yardımcı olur. Ölçme sıklığı ise terapi rejimine göre
uyarlanır. Kan şekeri, haftada yaklaşık olarak dört kez, uyandıktan
sonra heyecansızken ve öğle yemeklerinden iki saat sonra
kontrol edilmelidir. Ayrıca, ölçmek bazı özel durumlardan, örneğin
spordan sonra da işe yarar. Böylelikle kişi, belli başlı bazı
faktörlerin kan şekerine nasıl etki yaptığını daha iyi anlayabilir.

Diyabet günlüğü neden tavsiye edilir?
Şeker hastalığı olanlar kan şekeri değerini ölçmeyi, şeker hastalığını
anlamayı öğrenmelidirler. Bunlara hastalığa etki eden faktörleri
bilmek de dahildir: Öfke, hormonlar, yılın bazı zamanları –
bunların hepsi bu değerleri etkileyebilir. Şeker hastalığının sağı
solu belli olmayabilir. Diyabet günlüğü bu açıdan yardımcı olur.
Bu sayede kan şekeri değeri ve buna etki eden, sportif hareketler,
stres, hastalık, ilaçlar ve beslenme gibi faktörler belgelenmiş
olurlar. Bu, doktor değerleri kontrol edip kötü değerleri eleştirsin
diye değildir. Daha çok hastalığa maruz kalanlar niye özellikle
bir gün, örneğin spor nedeniyle, bu değerler iyidir kendileri anlasınlar
diyedir. Bu, sağlığa olumlu etki eden bir motivasyondur.
Biz muayenehanemizde Mediaspects firmasının ürünü olan Diabass
Software’ini öneriyoruz. Bir çok yan aleti ile birlikte oldukça
uygun olan bu cihaz, değerlendirme için bir çok imkan sunuyor.

Şimdi besin birimlerini mi dikkate almalıyım?
Besin birimleri, diyabetiklerin, bu sayede karbonhidrat değerini
tahmin edebildikleri, esas alınan değerlerdir. Elbette bunlar,
besinlerin içerisinde ne kadar yağ saklandığı konusunda
bir şey söyleyemiyorlar. Daha iyi yönlendirmeyi bir besin maddesinin
Glyx değeri sunmaktadır. Glyx; yazılı hali ile Glisemik
indeks anlamına gelir. Bunun anlamı, belli bir besini yedikten
sonra kan şekerinin hızla artış göstermesidir. Örneğin; beyaz
undan yapılmış bir ekmek kan şekerini ve buna bağlı olarak
İnsülin salımını çavdar ekmeğinden daha fazla arttırır. Nişastalı
besinler, sindirim sırasında ilk önce küçük şeker parçalarına
ayrıldığından bu bir avantajdır. İnsüline daha sonra, hemen
ve yüksek dozlarda ihtiyaç duyulmayacaktır. Maalesef bu Glyx
tablosu yüzde yüz başarılı olmuyor. Çünkü önerilen bazı besinler
bu sistemden sonra kötü bir izlenim bırakıyorlar.

Diyabetikler her şeyi yiyebilirler mi?
Aslında evet. Burada belirleyici olan yiyeceğin miktarı ve kalitesidir.
Yiyeceğin yağlı doku oluşturmaması gerekmektedir.
Şeker,ekmek,makarna şeklinde tükettiğimiz karbonhidratlar,
kan dolaşımına glikoz olarak, çok hızlı bir şekilde ulaşıyor,bu
“kan şekeri” de beyine ve kaslara enerji sağlıyor. Şüphesiz
ki,yalnızca kandaki şeker miktarı çok dar sınırlarda duracaktır.
Kandaki şeker miktarı, beslenmede karbonhidrat alımıyla üst
seviyeye ulaşırsa, İnsülin devreye girer ve bu fazlalığı karaciğerde
veya kaslarda glikojen olarak depolar. Ancak bu glikojen
depolanması 100 gramla sınırlıdır. Bunun üzerine bu fazla
karbonhidratlar İnsülin yoluyla yağ hücrelerine depolanacaktır.
Bu da böyle bir kısır döngü oluşturur işte.

Diyabetikler için hangi spor uygundur?
Şeker hastalığı yüzünden yapılamayacak olan hiçbir spor türü
yoktur. Hasta olan kişi sadece hangi sporun kan şekeri değerine
nasıl etki ettiğini bilmelidir.

Diyabet “eğitimi”nde neler olur?
Bu eğitim sizi diyabet konusunda bilgilendirir ve bu hastalıkta
hangi hedeflere ulaşılması gerektiğini anlatır: örneğin; kan
şekeri düşüşü, dolaylı zararlardan kaçınma, yaşam tarzının değiştirilmesi.
Aslında söz konusu olan, kendi tutumunuzun değiştirilmesidir.
Diyabetikler kurban rolünden çıkmalıdırlar. Bu
eğitimin amacı, sizlere başarma hissi ve isteği kazandırmaktır.
Doktor ve hastalar kendilerini motive etmeliler ve spor yapınca
sakatlanan bel rahatsızlığı gibi bahaneleri yok saymalıdırlar.
Bizim muayenehanemizde her sabah kan şekeri ölçülecektir.
Hastalar yarım saat dışarıda gezinmelidirler ve daha
sonra değerlerini kontrol ettirmelidirler. Bu sayede kan şekeri
değerlerinin fazlaca düştüğünü göreceklerdir. Bu bilgi bir hafta
sonra davranış değişikliğine neden olacaktır ve gezintinin
bu faydası hastanın günlüğüne işlenecektir. Kısacası: Doktor
tavsiyede bulunur, hasta kendi karar verir.

“Eğitim” yeterli midir?
Bir defalık eğitim hiçbir şeye yetmez. Birçok kez uygulanmalıdır.
En ideali her üç ayda birdir. 7’den 9 aya kadar yaşam biçiminde
değişiklikler olduğunu ve 16 ay sonra da bu değişikliklerin
iyice yerleştiğini biliyoruz. Yılda bir kez de, diyabetiklerin deneyimlerini
konuşmak üzere bilgi tazeleme kursu yapılmalıdır.

Diyabetikler hangi sıklıktadoktora gitmelidirler?
Tip 1 diyabetikleri reçeteleri göstermek ve ayaklarını kontrol
ettirmek için yılda bir kez doktora gitmelidirler ve tabi ki bir
sıkıntıları olduğu zaman . Tip 2 diyabetikler şikayetleri varsa
her üç ayda bir, yoksa 6 ayda bir doktora yada diyabetoloğa
görünmelidir. Önemli olan kilonuzun, tansiyonunuzun, şekerinizin,
idrarınızın ve ayaklarınızın sinirlerinize zarar verip vermediğini
kontrol ettirmektir. Yılda bir kez gözleriniz ve kolesterol
değerleriniz de kontrol edilmelidir.