Şifalı Bitkiler: İbrahim Saraçoğlu Troit (Guatr) Hastalığı

Boynumuzun ön bölümünde yer alan, yaklaşık 20 gram ağırlığındaki tiroit bezi küçük, ama vücuttaki rolü büyük bir organdır. Acıbadem Maslak Hastanesi Tiroid Kliniği’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Neslihan Kurtulmuş, tiroid bezinde yapılan tiroit hormonlarının vücuttaki diğer bütün sistemler üzerine etkili olduğunu, tiroit hormonlarındaki en küçük dengesizliğin diğer organ ve sistemlerin de çalışmasını olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Tiroit bezi anne karnındaki dönemden itibaren başlayarak hayat boyunca tiroit hormonu (T3, T4) salgılar. Bu düzenin sağlanmasında hipofizden salgılanan TSH’ın da varlığı gerekir. Bu nedenle bu hormonların yapım aşamasının herhangi bir bölümündeki bozukluk tiroit hastalığına yol açar.
Tiroidin büyümesine “Guatr” denir. Guatr basit guatr, nodüllü guatr, nodülsüz guatr gibi değişik gruplara ayrılır. Bir de tiroit bezindeki büyümenin değişkenlik gösterdiği, “immun sistem”deki problemlerden kaynaklanan otoimmun (vücudun tiroide karşı gösterdiği reaksiyon sonucu oluşan) tiroit hastalıkları vardır. Tüm bu tablolar tiroidin çalışmasını bozarak hipertiroidi (çok çalışması) ya da hipotiroidiye (az çalışması) yol açabilir.

Tanı için ne yapılmalı?

Hastalar bazen boyunlarında şişlik fark ederek bazen de yan sütundaki yakınmalarla hekime giderler. Tanı amacıyla önce tiroit hekim tarafında elle muayene edilir. Daha sonra kan tetkiki istenerek T3, T4, TSH, gerekirse tiroit otoantikorları istenir. Ayrıca sintigrafi ve ultrasonografi de hekimin gerekli görmesi durumunda istenebilir.

Kimler risk altındadır?

Ailesinde tiroit problemi olanlar, başka bir otoimmun hastalığı olanlar, bazı ilaçları kullananlar, boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış olanlar, yoğun bakımda yatan hastalar diğer insanlara göre daha fazla risk altındadır. Gebelik ve lohusalıkda da tiroit hastalığı olasılığı artar.

Tiroit nodülü tehlikeli midir?

Nodül tiroit içinde büyümüş alanlardır. Boyut ve sayıları değişik olabilir. Nodüller büyüyebilir, çok çalışır hale geçebilir ve yüzde 5 oranında da kanserleşebilir. Bu nedenle takibi gerekir. Hipertiroidi ve hipotiroidi nasıl anlaşılır?

Tiroit az çalıştığında (hipotiroidi):

- Halsizlik
- Güçsüzlük
- Saç dökülmesi
- Cilt kuruluğu
- Kabızlık
- İsteksizlik
- Mutsuzluk
- Kilo artışı, şişkinlik
- Âdet düzensizliği, âdet olamama
Tesadüfen yapılan kan testlerinde ciddi kolesterol yüksekliği saptandığında hipotiroidi akla getirilmelidir.

Tiroit çok çalıştığında (hipertiroidi) ise şunlar oluyor:

- Çarpıntı
- Terleme
- Sinirlilik
- Huzursuzluk
- Kilo kaybı
- Ellerde titreme
- Saç dökülmesi, saçta incelme
- Geçmeyen ishal
- Gözlerde büyüme
- Âdet düzensizliği, âdet olamama

Tiroit tedavisinde farklı seçenekler var

Tiroit hastalıklarının tedavi şekilleri değişiktir. Bir kısmı sadece ilaçla tedavi edilirken, bir kısmında cerrahi yöntem uygulanır. Hangi tedaviye karar verileceği, hastaya ve hastalığının tipine göre karar verilir. İlaç tedavisi kararı verilen hastalarda da bu tedavinin süresi, ilacın dozu, hastaya ve hastalığın seyrine göre ayarlanır.
Tiroit bezi tamamen alındıysa hastanın ameliyat sonrasında ilaç (tiroid hormonu) kullanması gerekir. Bazı hastalıkları tiroit bezinin tamamen çıkarılmasını gerektirdiği için sonrasında ömür boyu tiroit hormonu alınması hastayı tedirgin etmemelidir. Tiroit hastalıklarında bir diğer tedavi seçeneği de radyoaktif iyottur.
Ameliyat düşünülmüyorsa, hekim tarafından belirlenen aralıklarla hasta izlenir. Bu sırada tiroit ultrasonografisi ile kontroller yapılır, gerektiğinde nodüllere yönelik biyopsi yapılır. Tiroit nodülü olan ya da büyük guatrı olan her hasta ameliyat edilecek anlamına gelmez. Ancak ameliyat gerek-liliği ortaya çıkmışsa da bundan çekinilmemelidir.

Çocuklarda göz sulanması ihmal edilmemeli

Çocuklarda göz sulanması sıklıkla görülen göz problemlerinden biri. Çeşitli nedenlere bağlı olan, tedavi edilmezse enfeksiyonlara sebep olan göz sulanmasıyla ilgili Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Ferda Çiftçi soruları yanıtladı.

Hangi durumlarda çocukların gözleri sulanabilir?

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı, gözkapaklarındaki bozukluklar, göz tansiyonu hastalığı, gözde çizilme veya yabancı cisim kaçması sulanma ile belirti verebilir.

Ne yapılması gerekir?

Kapak düzeni bozuk olan çocuklarda irritasyon göze zarar veriyorsa erken tedavi etmek gerekir. Cerrahi tedavi ile kapak düzeltilerek sorun giderilir. Bir diğer neden, doğumsal gözyaşı kanalı tıkanıklığıdır. Gözyaşı bezi yeterli üretim yapıyor ama kanal tıkalı ise gözyaşı yüze doğru akar. Yeni doğanlarda gözyaşının buruna aktığı kanallar kapalı olabilir. Çoğunlukla birkaç ayda kendiliğinden açılır. Erken dönemde (ilk 12 ay) masaj yapılarak, enfeksiyon olduğunda ise antibiyotik damlalarla tedavi sağlanabilir. İhmal edilmiş ve / veya yeterli tedavi yapılmamış hastalarda sürekli enfeksiyon gözün diğer bölgelerini etkileyebilir. Bu durumda ve 1 yaşına kadar devam eden sulanmalarda kanala sondalama uygulanmalıdır. Aynı zamanda kanala silikon tüp uygulanabilir.

İlaç kullanımının kanal açma işleminde yeri nedir?

Kanal tıkanıklığı nedeniyle sık sık enfeksiyon olan çocuklarda sürekli antibiyotik kullanmak çözüm değildir. 1 yaşında kanal açılmaz ve bekletilirse uygulanan ameliyatın başarı şansı azalır.

Başka hangi durumlarda çocuğun gözleri sulanır?

Bazen bebeklerde kistik oluşumla birlikte kanal tıkalı olabilir, bu durumda hiç beklemeden sondalama yaparak kanalı açmak gerekir . Ayrıca doğumsal glokom (göz tansiyonu), sulanmaya neden olur. Gözü çizilen ya da yabancı cisim kaçan çocuklarda da sulanma önemli bir belirtidir. Bütün bu tablolar acil tedavi gerektirir.

Kaynak