Selülite Karşı kullanılan Ürünler ve İçerikleri

Son 30 seneden beri güzel kadın görüntüsüne yaklaşım değişmiştir. Öyle ki, erkeğin yanı sıra kadın görüntüsünde de derialtı yağ dokusu az olan kaslı vücutlar ön plana çıkarılmaktadır. Güzelliği ifade eden bu yeni yaklaşım neredeyse hastalık olarak değerledirilen selülit olgusunu gündeme taşımıştır. Bunun bir sonucu olarak selülit giderici ürünler kozmetik pazarında yerini almış, selülit belirtilerini azaltıcı veya giderici değişik uygulamalar için de ciddi paralar harcanmaya başlanmıştır


Selülít tıbbi açıdan bir hastalık değildir. Sadece derinin düzgün görüntüsünün değişimine neden olan ve portakal kabuğu görüntüsü olarak tarif edilen kozmetik bir bozukluktur. Yağ hücrelerinin metabolik düzenlerinin bozulması ile ortaya çıkar. Selülit kadınların %90-98'inde görülür. Kilo alımı ile daha belirgin hale gelmekle birlikte düzenli spor ile kas gerginliğinin çok iyi olduğu durumlar hariç zayıf kadınlarda da bulunmaktadır. Selülitin daha yaygın olarak kadınlarda görülmesinin nedeni kadınlık hormonlarıdır. Bu hormonlar deride özellikle kalça ve üst bacakta yağ birikimine neden olan selülit oluşumunu sağlarlar. Ne kadar kilolu olurlarsa olsunlar, erkeklerde selülit oluşumu yok denecek kadar azdır. Dolayısıyla, bu durum cinsiyete özgü bir durumdur. Selülit için etkili olup olmadığı kesin olarak saptanamamış çok sayıda ürün ve uygulama olmasına rağmen bunlardan bazılarının selülit belirtilerinde iyileşmeye neden olduğu veya olabileceğini ileri süren bazı bilgiler mevcuttur. Bu nedenle bu ürünler tüketici suistimaline açık ürünlerdir. Ne yazık ki, selülit için bilimsel olarak kabul görmüş ve herkesin kabul ettiği bir tedavi yöntemi henüz yoktur.

Selülit Oluşumu ve Derideki Değişim: Deriyi dokulara bağlayan derialtı yağ dokusu (hipodermis) temel olarak yağ hücrelerinden meydana gelir. Yağ hücreleri yuvarlak görünümlü, içi yağımsı sıvı bir karışımla dolu olan hücrelerdir. Tek bir yağ hücresinin içi hacmen %95 oranında yağlı madde ile doludur. Yağ hücreleri kadınlık hormonları taşır. Bu hücreler büyüdükçe bir araya gelerek salkım görünümünde yağ loblarını oluştururlar. Yağ hücreleri ve bunların oluşturduğu yağ lobları bağ dokusunun içinde dağılmış durumdadır. Bunların arasında damarlar bulunur.

Kadınlarda büyüyen yağ hücreleri ve lobları iplikçikler arasında sıkışarak yukarı doğru dikey şekilde ilerler. Bu esnada protein iplikleri aynı oranda esneyemediklerinden dolayı deri yüzeyinde girintilerin oluşmasına neden olur. İlerleyen yağ lobları ise çıkıntıları meydana getirir. Erkek derisinde ise bu genişleme yukarı değil, yana ve alta doğru olur. Bu nedenle erkek kilo alsa bile deride selülit belirtileri görülmez.

Yağ dokusunda yağ hücrelerinin genişlemesi doku içindeki damar dolaşımına da bir baskı yapar ve dolaşımı yavaşlatır. Böylece, damarlardaki sıvı doku içine sızmaya başlar ve ödem oluşur.

Özetle, selülit yağ hücrelerindeki yağın anormal irileşmesi ve derinin esnekliğinin azalması sonucu ortaya çıkar.

Derialtı yağ hücrelerindeki yağın yanması selülit tedavisinde olması istenen bir durumdur. Aynı zamanda bu hücrelerde yağ üretiminin artması engellenmelidir.

Selülit Belirtilerinin Azaltılması:
Selülit belirtilerinin azaltılmasında değişik uygulamalar mevcuttur;
• Değişik etkin maddelerin ve/veya bitkisel ekstrelerinin oral veya lokal kullanımı,
• Lokal mekanik etki (masaj), ısı veya enerji uygulanması,
• Hareketli yaşam ve gıda alımının düzenlenmesi.

Patenti alınmış bazı formülasyonlarda yer alan bazı etkin maddelerin ve uygulamaların selülit için faydalı olabileceği yönünde bazı iddialarda bulunulmasına rağmen bunların bilim çevreleri tarafından kabul edilebilmesi için ispatlanması gerekir.

Hareketli bir yaşam tarzı, spor, gıda alımının düzenlenmesi ve kilo verilmesi ile yağ hücreleri küçülmekte ve selülit belirtileri daha az belirgin hale gelmektedir. Fakat, yine de dokuda oluşan harabiyet yok edilememektedir. Selülit oluşumunun nasıl engellenebileceği ise henüz tam olarak bilinmemektedir.


Selülit Belirtilerinin Azaltılması için Kullanılan Ürünlerin Etkinliğinin Saptanması: 
Selülit belirtilerinin giderilmesi için kullanılan ürünlerin etkili olup olmadığının saptanması amacıyla farklı yöntemler kullanılmaktdır. Bunlar içinden en doğru sonuç bazı özel karmaşık aletlerin kullanıldığı yöntemler ile elde edilir. Ancak, bazı basit yöntemlerle de bu saptama yapılabilir;

• Üst bacak ve/veya kalça çevresinin ölçülmesi
• Elastikiyet testi
• Lazer Doppler Flovvmetri ile deri altı kan dolaşımının ölçülmesi
• Termografi


Selülit Belirtilerinin Azaltılması/Giderilmesi için Lokal Olarak Kullanılan Maddeler:

Retinoik asit:
Selülit belirtilerinin azaltılmasında ve geciktirilmesinde topikal olarak kullanılan retinoidlerin etkileri;
• Dermişteki bağ dokusunu sağlamlaştırırlar,
• Deriyi daha gergin ve esnek bir duruma getirirler, Kan akışını uyarırlar ve yeni damarların oluşumunu hızlandırırlar,
• Derideki hücre çoğalmasın! arttırarak derinin kalınlaşmasını sağlarlar.

Retinoidler dışında hiçbir madde burada bildirilen etkilerin tümüne bir arada sahip değildir. Bu maddeler ayrıca deride yağ hücrelerinin çoğalmasını azaltır ve yeni yağ hücresi oluşumunu da engeller.


Ksontin türevleri:
Ksantinler olarak bilinen bir grup madde (kafein, teofilin, aminofilin) hem yağı yakmaları, hem de yeni yağ hücrelerinin oluşumunu engellemeleri nedeniyle bugün selülit belirtilerinin giderilmesi amacıyla kullanılan kozmetik ürünlerin büyük bir kısmında ksantin grubu bir madde bulunmaktadır.


Soya Yağı ve Soyo Özü:
Soya yağı ve soya özünün deriye uygulanması ile derideki kadınlık hormonlarının etkilerinin engelleneceği ve selülit belirtilerinin azalacağı bildirilmiştir.


Asit Özelliğindeki Bazı Maddeler:
Laktik, glikolik ve salisilik asitler gibi maddelerin deride metabolizma hızını ve kanlanmayı arttırarak selülit belirtilerini azalttığı bildirilmiştir. Bu maddelerin deri direnci ve dayanıklılığını da arttırdığı ileri sürülmüştür.


Değişik Bitki Özleri:
Selülit belirtilerinin giderilmesinde çok sayıda bitkisel özün bir formülasyon içinde lokal kullanımı söz konusudur.
• Saponin içeren bitki özlerinin krem şeklinin hazırlanmasından sonra masajla cilde uygulanması sonucunda antiselülit bir etki oluşturduğu bilinmektedir.
• Ksantinlere benzer şekilde Ginkgo biloba ve at kestanesi özünün de deri yağ hücrelerinde yağ yakılmasını arttırdığı bilinmektedir.
• Gotu kola (Centella asiatica) olarak bilinen bitkinin özünde bulunan ve daha sonra sentetik olarak sentezlenmiş olan bazı maddelerin (asiatik asit, madekasik asit, madekasosit ve asiatikosit) derideki bağ dokuyu kuvvetlendirdiği ve damarlanmayı arttırdığı görülmüştür. Bu nedenle bu bitkinin standardize özü selülit tedavisi için kullanılmıştır. Klinik çalışmalar 3 aylık bir uygulama ile %20-80 arasında bulgularda iyileşme olduğunu göstermiştir.
•  Başka bir çalışmada deride ısıtıcı etki oluşturan maddelerle (kapsaisin) beraber bazı bitki özlerinin kullanımının selülit belirtilerini giderebileceği belirtilmiştir.

Selülit Belirtilerinin Azaltılması/Giderilmesi için Oral Yolla Kullanılan Ürünler:
Yapılan bazı çalışmalarda bazı maddeler ve bitki özlerinin oral yoldan (tablet, sert veya yumuşak jelatin kapsül) kullanıldığında selülit belirtilerinde azalmaya neden olduğu görülmüştür. Bu ürünlerin deriyi kalınlaştırdığı, C vitamini içerdiği, karbonhidratın yağa dönüşümünü engelleyen maddeler ve midebarsak kanalındaki yağ molekülünün emilmesini engelleyen maddeler içerdiği, derideki kanlanmayı arttırdığı ve yağ dokusunun yanmasını arttırdığı bildirilmiştir.


Selülit Belirtilerinin Azaltılması/Giderilmesi için Önerilen Değişik Bir Yaklaşım:
Selülit belirtilerinin azaltılması veya giderilmesi için değişik bir uygulama önerilmiştir. Bu uygulama selülitli bölgeye doğrudan temas eden, aynı zamanda teofllin taşıyan çorabın kullanılmasıdır. Sadece bir insanla yapılmış olan denemede denek günde 8 saat boyunca olmak kaydıyla 4 gün süresince çorabı giymiş ve çorap her gece yumuşak bir deterjanla soğuk suda yıkanmıştır. Bir ay sonra bacak çevresinde 2.5 cm'lik incelme olduğu tespit edilmiştir.


Selülit için Kullanılan Ürünlerle İlgili Olarak Bazı Ülkelerdeki Yasal Düzenlemeler: 
Amerika Birleşik Devletleri'nde selülit kremlerinin deri yapısında veya fonksiyonunda değişiklik yaptığı için ilaç olarak sınıflandırılması gerektiği bildirilmekle birlikte, bu konuda herhangi bir sınırlama getirilmemiştir, ilgili ürünler bu ülkede kozmetik olarak satılmaktadır. Avrupa Birliği Ülkeleri'nde ise selülit için kullanılan lokal ürünler kozmetik olarak değerlendirilmektedir. Ürünlerin tanıtım ve etiket bilgisinde selülit giderici veya azaltıcı etkinin açıklanmasında kozmetik olmayan iddialara izin verilmemektedir